Vitaminler

Kış soğuklarının tam ortasındayız. Özellikle bu mevsimde grip ve mevsim geçişlerinde de akıntı gibi durumlar peşimizi bırakmazlar. Peki bu deli dumrul arkadaşlara nasıl karşı koyabiliriz? Nasıl kökünü kazıyabiliriz? Onlara nasıl "hadi leyn" diyebiliriz? Cevap; vitaminlerle!

Karbonhidrat, yağ ve proteinden sonra bizlerin temel bileşenlerinden bir diğeri olan vitaminlere sahneyi devrediyoruz.

Vitamin, sözcük olarak ilk kez Polonyalı bir bilim insanı tarafından kullanılmış. 1912 yılında biyokimyacı Casimir Funk latincede "hayat" anlamına gelen "vita" ile, bildiğimiz aminleri kastederek "amin" kelimelerini birleştirmiş ve vitamin kelimesini kullanmış. Açın Google amcadan çeviriye bakın, en fazla "vaytamin" denildiğini duyacaksınız. İşin özü vitamin, hayat veren amin demektir. Gerçi vitaminlerin sadece aminlerden oluşmadığı yıllar sonra bulundu ancak biz o noktada durup kafamızı karıştırmayacağız...

Vitaminler hayatımızı yoluna koyan organik bileşikler. Reklamlarda havada uçuşan provitamin A'lar provitamin B'ler bir kenarda dursun bizim için önemli olan vitaminlerin hayatımızda kesinlikle olması gerektiği. A, D, E, K vitaminleri yağda, C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9 ve B12 vitaminleri de suda çözünürler. Peki bu ne demek? Hayvanlar vücutlarında vitamin sentezleyemezler ve besinlerden yani bitkilerden bu vitaminleri alırlar ya da dolaylı olarak hayvansal gıdalardan vitaminlere ulaşırlar. Sonrasında şöyle bir örnekleme yapalım; yemek yediniz ve A vitamini ile C vitaminini vücuda aldınız. A vitamini yağda çözünürek, C vitamini de suda çözünerek kana karışır ve ilgili hücrelere giderek yaşamsal görevlerine başlarlar. Suda çözünenlerin fazlası vücuttan atılır, yağda çözünenlerin fazlası yağ dokuda depo edilebilir ve vücuda zararı yani çeşitli yan etkileri olabilir. Yağda çözünen vitaminler hiç vücuda alınmasa bile ortalama 3-4 ay bizi götürecek şekilde depolanmıştır, su da çözünenler fazla depolanmaz ve birkaç güne eksiklikleri hissedilmeye başlanır, belki de gün aşırı...

Reklamlarda sıkça duyduğunuz provitaminler ise vitamin değildir. Vitamine dönüşmeleri gerekir. Öyle şampuan filan çatur çutur vitamin basmaz saçınıza aklınızda bulunsun.

Özellikle sporcu gıdalarında sıkça görülür vitaminli tanıtımlar, şimşekler, elektrikler filan. Neyi hatırlatır bize? Enerjiyi... Ya da bir çocuk solgun, yorulmuş oturuyorsa kendine gelsin enerji olsun diye vitamin verilmesinden bahsedilir, sebzeden meyveden bahsedilir. Tabii ki sebze meyve yesin çocuklar, kendilerine gelsinler ama bu iş, vitaminin enerjisi ile olmaz! Zira vitamin enerji vermez, sindirilmez ve direk hücreye katılır. Burada kilit nokta şu: "Vitamins non providere industria" ... Yani? Yanisi şu; "Vitaminler enerji vermezler!" Dövmeciler için latince yaptık ama o çeviri doğru olmayabilir bizden söylemesi. Ama bilgi net! Vitaminler enerji vermezler...

Vitaminlerin genel olarak ne işe yaradığına gelince, evinizde bir oda düşünün. Evinizin salonu olsun. Koltuklar alınmış, masa, sehpa, halı, sandalyeler, abajur, kitaplık ve kitaplar, tablo, saksıda çiçek, çeşitli resimler, fotoğraflar filan. Hepsi ortada, salonun ortasında karmakarışık duruyor. Taa ki bir akıl içeri girip eşyalarında ucundan tutup hepsini bir düzene sokana kadar. İşte böyle vitaminler vücudumuzun düzenleyicileridir. Aşağıda her vitaminin nelere etki ettiklerini sizinle paylaşacağız ve göreceksiniz ki hepsi vücudumuzun ayrı odasına girip onların doğru düzgün çalışmalarına, yani dekorasyonlarına yardımcı oluyorlar.

Hemen her besinde, sağlıklı besinde, vitamin bulunur ve yaşamımız için doğrudan etkilidirler. Özellikle sebze ve meyvelerden bolca ulaşabileceğimiz vitaminleri sevgiyle kucaklayalım çünkü hayat onlara bağlı... Tamam tamam bu kadar yeşilçamvari olmaya gerek yok. Vitamin önemli ve vücuda alınmalı işte o kadar 😁

En yeni yazıların mailinize gelmesi için mailinizi sağdaki kutucuğa bırakmayı unutmayın...

VİTAMİN ÇEŞİTLERİ VE İSİMLERİ

YAĞDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER

• A Vitamini: Görme olayı, hücre yenilenmesi, bakteri ve virüslere karşı direnç sağlanmasında etkilidir.
• D Vitamini: Kalsiyumun bağırsaklarda emilimini ve kemiklerde depolanmasını sağlar.
• E Vitamini: Antioksidandır. Bu özelliğinin kansere karşı koruyucu olduğu düşünülmektedir. Hücre yenilenmesinde görevlidir. Ayrıca üreme olaylarını düzenler.
• K Vitamini: Kanın pıhtılaşması ve yaraların iyileşmesi üzerinde etkilidir.

SUDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER

• B1 Vitamini (Tiyamin): Karbonhidrat metabolizmasında koenzim olarak iş görür. Kalbin çalışmasını, sinir sisteminin sağlığını ve zihinsel faaliyetleri etkiler.
• B2 Vitamini (Riboşavin): Karbonhidrat, protein ve yağlardan enerji elde edilmesinde koenzim olarak görevlidir
• B3 Vitamini (Niyasin) (PP): Sinir sisteminin sağlığı, protein, karbonhidrat ve yağ metabolizması ile enerjiüretiminde koenzim olarak etkilidir.
• B5 Vitamini (Pantotenik Asit): Vücudu iltihaplardan koruma, strese karşı hormonların üretilmesi, yağ metabolizması ile cilt ve saç sağlığında etkilidir.
• B6 Vitamini (Piridoksin): Amino asit üretimi, sodyum ve potasyum dengesinin sağlanması, kan hücrelerinin üretimi, bağışıklık ve sinir sisteminin çalışması üzerinde etkilidir
• B7 Vitamini (Biotin): Saç, tırnak, cilt sağlığında, sinir ve sindirim sisteminin çalışmasında görevlidir.
• B9 Vitamini (Folik Asit): Sinir ve sindirim sistemlerinin çalışması, hücre yenilenmesi, büyüme, kan hücrelerinin
  üretimi ve karaciğerin işlevini yerine getirmesinde etkilidir.
• B12 Vitamini (Kobalamin): Amino asit, protein ve nükleik asit metabolizmasında koenzim olarak görev yapar. Kan hücrelerinin üretimi, büyüme, sinir sisteminin çalışması ve zihinsel faaliyetlerin düzenlenmesinde etkilidir.
• C Vitamini: Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, sinir sisteminin sağlığı üzerinde etkilidir.

Kaynaklar:

http://www.yenibiyoloji.com/vitaminlerin-cesitleri-ve-isimler-nelerdir-ne-ise-yarar-5286/

http://www.wikizero.biz/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvVml0YW1pbg

https://www.medicalnewstoday.com/articles/195878.php